КЪУХЫЛХÆЦÆГ ÆМÆ ÆМДЗУАРДЖЫН
- КЪУХЫЛХÆЦÆГ ÆМÆ ÆМДЗУАРДЖЫН
-
Ирон чызгæрвыст æмæ чындзхасты стыр бартæ æмæ стыр хæстæ хауы Къухылхæцæг æмæ Æмдзуарджынмæ. Уыдон хæдзарæн, усгур лæппуйæн сты хæстæг, уарзон, æууæнкджын, бæрнон адæймæгтæ, хатгай вæййынц къабаз, хæстæг.
Алчидæр йæхицæн агуры ахæм къухылхæцæг æмæ æмдзуарджын, æгъдау рæсугъдæй кæронмæ чи ахæсдзæн, лæджыхъæдджын æмæ йæ дзырдæн хицау чи уыдзæн.
Къухылхæцæг æмæ æмдзуарджын лæппу сиахс æмæ йæ къайæн сты æфсымæрты хуызæн. Раздæр афтæ дæр уыд, æмæ-иу лæппу йæ каистæм сиахсы цыд куы бакодта, уæд-иу чызджы бинонтæй исчи къухылхæцæг æмæ æмдзуарджыны цурмæ чызджы бахуыдта æмæ-иу ын бафæдзæхстæ «Хуыцау куыд радта, афтæмæй мæнæ адон абонæй фæстæмæ де фсымæртæ сты. Kæд иу мад æмæ фыдæй нæ райгуырдыстут, уæддæр ды сæ хо дæ, уыдон та де фсымæртæ». Æмæ-иу кæрæдзийы къухтæ райстой. Уый уыд ардбахæрды хуызæн.
Чызгæрвыст æмæ чындзхаст цæмæй рæсугъд, аив æмæ афоныл ацæуой, уый къухылхæцæг æмæ æмдзуарджынæй бирæ аразгæ у. Хъуамæ чындзхæсджытæ амынд рæстæгмæ сæмбæлой сæ фысымтыл. Чындзыл йæ дзаумæттæ кæнын афон æрхæццæ, уæд къухылхæцæг æмæ æмдзуарджын фынджы хистæрæй бар ракурынц, цæмæй чындзы бацæттæ кæной, уый тыххæй. Æмæ уæд æрвадæлты лæппутæй искæимæ, чындз цы уаты вæййы, уырдæм бацæуынц æртæ чъирийы æмæ арахъы графинимæ. Арвадæлты лæппу скувы, цæмæй сæ хо фæндараст фæуа, сæ мыггаг, сæ хæдзарвæндаг сын ма фегад кæна.
Къухылхæцæг æмæ æмдзуарджын хъуамæ зоной, чындзхæссæг фæсивæдæй зарын æмæ кафынмæ чи арæхсы, уыдон, уымæн æмæ чызгæрвыст æмæ чындзхаст хъæлдзæгдзинадæй фидауынц.
Словарь по этнографии и мифологии осетин.
2014.
Полезное
Смотреть что такое "КЪУХЫЛХÆЦÆГ ÆМÆ ÆМДЗУАРДЖЫН" в других словарях:
КЪУХЫЛХÆЦÆГ ÆМÆ ÆМДЗУАРДЖЫН – перевод — см. КЪУХЫЛХÆЦÆГ ÆМÆ ÆМДЗУАРДЖЫН Къухылхæцæг и æмдзуарджын имеют много прав и обязанностей на свадьбе. По существу это главные действующие лица на празднестве, особенно шафер. От его распорядительности и организаторских способностей зависит… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Æмдзуарджын — см. Æмдзуарджын – перевод I – афтæ хуындысты, иумæйаг дзуæрттæ æмæ сæ кувæндæттæ кæмæн уыд, уыцы хъæуты цæрджытæ, стæй хъæутæ сæхæдæг дæр. Æмдзуарджынтæн сæ хæс уыдис æхсæны дзуæртты иумæйаг бæрæгбæттæм бацæттæ кæнын; зианмæ, зиумæ æмæ æндæр ахæм … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Æмдзуарджын – перевод — см. Æмдзуарджын («имеющий общее святилище») I – так назывались жители селений и сами селения, имевшие общих святых и их святилища. В обязанности амдзуарджын входили совместная организация и проведение праздников в честь общих дзуаров; амдзуарджын … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХЪАН — см. ХЪАН – перевод Раздæр чындзæхсæвы бон лæппу йæ хæдзармæ нæ цыд, æфсæрмы кодта. Хæдзары фæзынд, уæд уый нымад уыди къæйныхдзинадыл. Йæхи æмбæхста йæ къухылхæцæджы хæдзары, уырдæм æм цыдысты йе ‘мбæлттæ, уырдæм ын хуынтæ хастой, хъæлдзæг æй… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
СИАХСЦЫД — см. СИАХСЦЫД – перевод Чындзы куы рахæссынц, уыцы изæр сиахс къухылхæцæг кæнæ æмдзуарджын æмæ цалдæр лæппуимæ ацæуы йæ каистæм. Уый хуыйны сиахсцыд (кæс Сиахсы цыд). Чызгæрвитджытæ, хионтæ æмæ сыхæгтæ се ппæт сæ хæдзæрттæм нæма ацæуынц, чидæртæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЧЫНДЗХАСТ — см. ЧЫНДЗХАСТ – перевод Чындзхæссæг чи цæудзæн, уыдонæн рагацау бамбарын кæнынц. Раздæр иу сын фехъусын кодтой цалдæр боны, суанг къуыри раздæр. Чындзхæссæг алы адæймаджы нæ хонынц, уыцы кад æппæтмæ нæ хауы. Чындзхæсджытæ хъуамæ уой уæздан, зараг … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЛÆППУЙЫ ХÆДЗАРЫ — см. ЛÆППУЙЫ ХÆДЗАРЫ – перевод Чындзхæсджытæ заргæ, фæндырдзæгъдгæ æрхæццæ сты лæппуйы хæдзармæ. Иууылдæр сты хъæлдзæг, зæрдæрухс, цинæйдзаг. Чындзæхсæвы фынг у йæ цыреныл. Хистæрæй, кæстæрæй адæм иууылдæр æнхъæлмæ кæсынц Чындзхæсджыты æрбацыдмæ.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
СУСÆГЦЫД — см. СУСÆГЦЫД – перевод Бафидыдæй цалдæр боны куы рацæуы, уæд къухылхæцæг æмæ æмдзуарджын сиахсы акæнынц йæ каистæм. Уазджыты ахонынц хицæн уатмæ æмæ, фысымтæн сæ фадат куыд амоны, афтæ сæ сбуц кæнынц. Сиахсы къафеттытæй чызджыты, сылгоймæгты… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
СÆРЗÆД — тж. СÆРЫ ЗÆД Рагон ирон хæдзары сылгоймæгты хайы хурныгуылæны рдыгæй къуымы иу сагъд уыдис алыхуызон нывæфтыдтæй аивгонд сæрмагонд цæджындз. Фидаргонд ыл иу уыд хъæддаг кæнæ хæдзарон цæрæгойты сыкъатæ. Уый уыдис бинонты амонд хъахъхъæнæг Сæрзæды … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи — Этнография и мифология осетин АЛФАВИТОН АМОНÆГ Абырджыты æвзаг Авд дзуары Авдæнмæ фидыд Авункулат Агдар Аза бæлас … Словарь по этнографии и мифологии осетин
